Het doel van Rotary is het aanmoedigen en aankweken van het ideaal van dienstvaardigheid als grondslag van een waardige ondernemingsgeest en in het bijzonder het aanmoedigen en bevorderen van:
De Rotaryclubs in België maken deel uit van het netwerk van Rotary International (RI). Wereldwijd is Rotary actief in meer dan 200 landen met enerzijds 37.000 Rotaryclubs en zo’n 1.200.000 leden en anderzijds 11.400 Rotaractclubs (jongeren tot 30 jaar) met iets meer dan 200.000 leden (11/2022).
23 februari 1905. Vliegtuigen blijven amper enkele minuten in de lucht, er is nog geen bioscoop en Noorwegen en Zweden komen vreedzaam tot een breuk, toch is het een gedenkwaardige dag. De jonge advocaat Paul Harris heeft vier vrienden uitgenodigd voor een bijeenkomst. Een kameraadschappelijke club van vooraanstaande zakenlui staat hem voor ogen. Het idee komt voort uit het verlangen in de harde industriestad Chicago een rustpunt te creëren zoals hij die kende van het platteland.
Het heet dan nog geen Rotary, maar dat samenzijn is feitelijk de eerste bijeenkomst van een Rotaryclub. Men komt regelmatig samen en het ledental groeit. Men belegt een bijeenkomst bij toerbeurt bij een van de leden. De naam Rotary komt van het woord roteren (bij toerbeurt!). Al snel nadat de naam Rotary is gekozen, stelt een nieuw lid voor een wiel als herkenningsteken te gebruiken, de voorloper van het Rotarywiel dat nu wereldwijd door 1,2 miljoen rotarians gedragen wordt. Tegen het einde van het jaar 1905 heeft de club dertig leden.
Paul Harris (1868-1947) is de grondlegger van Rotary International (RI). Hij wordt op 19 april geboren in Racine, Wisconsin (VS). Op driejarige leeftijd verhuist hij naar Wallingford, Vermont en wordt vanaf dat moment opgevoed door zijn grootouders. In de autobiografie “My Road to Rotary” beschrijft Harris hoe de rust en de vriendelijkheid van Vermont hem uiteindelijk inspireerden tot het oprichten van Rotary.
Na zijn examen in 1891 neemt Paul Harris vijf jaar de tijd om te reizen en zoveel mogelijk van de wereld te zien voor hij zich vestigt als advocaat. In die periode heeft hij verschillende baantjes, waaronder journalist, leraar, cowboy, barman. Ook werkt hij op een boot die een lijndienst met Engeland onderhoudt en als verkoper voor een graniethandel, met als afzetgebied de VS en Europa. Na precies vijf jaar vestigt hij zich in Chicago.
Op 23 februari 1905 komt hij met enkele vrienden bijeen en samen bespreken zij de gedachte van een club voor vooraanstaande zakenlui. Rotary is uit dat eerste samenzijn voortgekomen. Binnen enkele jaren verbreidt de gedachte van Rotary zich. Op de eerste conventie van National Association of Rotaryclubs in 1910 wordt Paul Harris tot eerste president van Rotary benoemd.
Ook na zijn ambtstermijn als president bleef Paul reizen en de boodschap van Rotary verspreiden in de VS en elders. Paul schreef verscheidene boeken over het ontstaan en de ontwikkeling van Rotary, maar ook van zijn reizen gaf hij gedetailleerde beschrijvingen in boekvorm uit. Paul Harris overleed op 27 januari 1947.
De doelstelling van Rotary komt kernachtig tot uitdrukking in haar lijfspreuk Service Above Self die ze in 1989 vastlegde. Bij Rotary betekent dit dat je bereid bent iets van jezelf te geven. Dat je dienstbaar wilt zijn aan de samenleving en dit in de praktijk ook zichtbaar wilt maken. Niet alleen door het mede opzetten van lokale en wereldomvattende fundraisingprojecten, maar ook door het ter beschikking stellen van je (vak-)kennis.
De opzet van de Rotaryorganisatie nodigt daartoe uit. Want Rotary is een netwerk, waarbinnen de leden bereid zijn hun (vak-)kennis ten dienste te stellen van de gemeenschap en direct of indirect deel te nemen aan charitatieve en educatieve projecten. De open communicatie van de honderdduizenden leden verbindt rotarians over de gehele wereld, gebaseerd op het essentiële beginsel: service.
Het eerste embleem van Rotary was een simpel wagenwiel, als symbool voor beschaving en beweging. Het wiel werd ontworpen door Montague Bear, een Rotarian uit Chicago.